Ποιος ήταν ο νεαρός αυτόχειρας Ααρον Σουόρτς, αντάρτης της «ψηφιακής κοινοκτημοσύνης»
Οραματιζόταν μια κοινωνία όπου όλα τα προϊόντα του ανθρώπινου πνεύματος,της επιστήμης και της τέχνης θα ανήκουν σε όλους
Αγωνίστηκε για την ελεύθερη διακίνηση πληροφοριών στο Διαδίκτυο, αλλά βρέθηκε κυνηγημένος απ’ τον.... Νόμο. Ονειρευόταν ότι ένας άλλος, καλύτερος και πιο δημοκρατικός, ψηφιακός κόσμος είναι εφικτός όμως, διαψεύστηκε και αυτοκτόνησε υπό μεγάλη ψυχολογική πίεση. Αν ζούσε, ο μόλις 26χρονος αμερικανός προγραμματιστής υπολογιστών και κορυφαίος ακτιβιστής για την «ψηφιακή κοινοκτημοσύνη» Ααρον Σουόρτς θα ερχόταν αντιμέτωπος με πρόστιμο τριών εκατ. ευρώ και μακροχρόνια κάθειρξη με την κατηγορία ότι «κατέβασε» παράνομα πέντε εκατομμύρια έγγραφα από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT) και από το αρχείο επιστημονικών περιοδικών JSTOR. Επεσε πολεμώντας το λόμπι του κοπιράιτ, οραματιζόμενος μια κοινωνία όπου όλα τα προϊόντα του ανθρώπινου πνεύματος, της επιστήμης και της τέχνης θα κυκλοφορούν δωρεάν και θα ανήκουν σε όλους.
Τον φώναζαν «Δον Κιχώτη του κυβερνοχώρου» επειδή εφορμούσε στους δικούς του ανεμόμυλους: στις δισκογραφικές εταιρείες, στα κινηματογραφικά στούντιο του Χόλιγουντ, στις μεγάλες ιδιωτικές βάσεις δεδομένων, αλλά και στα πανεπιστήμια που κρατάνε κλειδωμένα τα ψηφιακά αρχεία εκατομμυρίων επιστημονικών εργασιών απαιτώντας χρήματα από όσους διψούν για γνώση.
Ηταν μια ιδιοφυΐα, ένα παιδί-θαύμα των κομπιούτερ. Το 2000, μόλις 14 ετών, συνέβαλε στη δημιουργία του RSS, του εργαλείου που επιτρέπει στους χρήστες του Διαδικτύου να παρακολουθούν άμεσα το πληροφοριακό περιεχόμενο των ιστοσελίδων. Το 2006 εργάστηκε ως συντάκτης στη δημοφιλέστατη σήμερα ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, ενώ κατόπιν δραστηριοποιήθηκε προκειμένου να μην περάσει το νομοσχέδιο SOPA (Stop Online Piracy Act –
Σταματήστε την Πειρατεία στο Διαδίκτυo, για την υπερψήφιση του οποίου μαχόταν το λόμπι του «κοπιράιτ».
Φοίτησε για έναν χρόνο στο Στάνφορντ, αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές του και αφοσιώθηκε στον ψηφιακό ακτιβισμό. Το 2009 κατάφερε να «κατεβάσει» και να διαθέσει ελεύθερα περίπου το 20% των εγγράφων από ομοσπονδιακά δικαστήρια τα οποία ήταν καταχωρισμένα στη βάση δεδομένων PACER. Παρ’ όλο που θα έπρεπε να είναι ελεύθερα, η βάση δεδομένων χρέωνε παρανόμως την πρόσβαση.
Το μεγάλο προσωπικό του στοίχημα ήταν η οργάνωση που είχε ιδρύσει το 2010, η «Demand Progress» (Απαιτούμε Πρόοδο), με την οποία προωθούσε αλλαγές στον χώρο του Διαδικτύου και διοργάνωνε διαδικτυακές εκστρατείες, καλώντας τους συμπολίτες του να αναλάβουν δράση για «όλα αυτά που γίνονται για εμάς χωρίς εμάς», όπως έλεγε χαρακτηριστικά.
Αμερικανικά ΜΜΕ ισχυρίζονται ότι ο Στίβεν Χέιμαν, βοηθός της γενικής εισαγγελέως της Μασαχουσέτης Κάρμεν Ορτίζ, τηλεφώνησε στον 26χρονο ακτιβιστή το πρωί της ημέρας της αυτοκτονίας του, απειλώντας τον ότι «θα τιμωρηθεί παραδειγματικά» με υπέρογκο χρηματικό πρόστιμο και ως και 35 χρόνια κάθειρξη, «ώστε να μην επαναλάβει κανένας ποτέ κάτι παρόμοιο».
Υπό αυτή την πίεση λέγεται ότι ο Σουόρτς, ο οποίος είχε αποκαλύψει ότι έπασχε από κατάθλιψη, αποφάσισε να απαγχονιστεί στο μικρό του διαμέρισμα στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης.
Για να του αποτίσουν φόρο τιμής πολλοί επιστήμονες και ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο ξεκίνησαν την περασμένη Κυριακή να δημοσιεύουν συγγράμματά τους διαμέσου της πρωτοβουλίας #pdftribute στο Τwitter, ενώ οι γνωστοί χάκερ Anonymous πραγματοποίησαν επίθεση στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου ΜΙΤ αφήνοντας αποχαιρετιστήριο μήνυμα στον Σουόρτς. «Ελπίζουμε η αυτοκτονία του Σουόρτς να αποτελέσει τη βάση για την αλλαγή του νόμου για την πνευματική ιδιοκτησία» έλεγε το «αντίο» των Anonymous.
Μανιφέστο
Οχι στο «κλειδαμπάρωμα»
Ολόκληρη η παγκόσμια επιστημονική και πολιτιστική κληρονομιά, η οποία δημοσιεύθηκε σε βιβλία και περιοδικά, ψηφιοποιείται και κλειδώνεται από μια χούφτα ιδιωτικές εταιρείες. Αν θέλετε να διαβάσετε τις δημοσιεύσεις από τους πιο διάσημους επιστήμονες, θα πρέπει να στείλετε τεράστια ποσά σε μεγαλοεκδότες.
Οχι στην εμπορευματοποίηση
Πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι επιστήμονες δεν μεταβιβάζουν τα πνευματικά δικαιώματά τους σε εταιρείες-εμπόρους, αλλά ότι η εργασία τους δημοσιεύεται ελεύθερα στο Διαδίκτυο.
Αντιγράψτε την πληροφορία
Οσοι έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους (φοιτητές, βιβλιοθηκονόμοι, επιστήμονες) έχουν ένα προνόμιο και καθήκον μαζί: να μεταδώσουν τη γνώση στον υπόλοιπο κόσμο που είναι αποκομμένος. Πρέπει να πάρουμε την πληροφορία, όπου κι αν είναι αποθηκευμένη, να κάνουμε ψηφιακά αντίγραφα και να τη μοιραστούμε με όλους.
Αρχειοθετήστε τα πάντα
Πρέπει να αρχειοθετηθεί οτιδήποτε δεν καλύπτεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Να αγοράσουμε μυστικές βάσεις δεδομένων και να τις «ανεβάσουμε» στον παγκόσμιο ιστό. Η πληροφορία είναι δύναμη. Ωστόσο, όπως κάθε δύναμη, κάποιοι θέλουν να την κρατήσουν για τον εαυτό τους, γι’ αυτό και πρέπει να αγωνιστούμε σε αντάρτικο για την ανοιχτή πρόσβαση.
Τέσσερα προσωπικά «πιστεύω» του Ααρον Σβαρτς από το μανιφέστο «Αντάρτικο Κίνημα Ανοικτής Πρόσβασης» («Guerrilla Οpen Αccess Μovement») που αναρτήθηκε το 2008 στο Διαδίκτυο.
«Κάποιος άλλος θα πάρει τη θέση του»
Μιλάει στο «Βήμα» η Εβα Βίβαλντ, νεαρή καναδή οικονομολόγος, συνεργάτιδα της World Bank, αλλά και ακτιβίστρια υπέρ της ελεύθερης πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Είναι υπεύθυνη της πρωτοβουλίας #pdftribute στο Τwitter για την προώθηση του κινήματος «Guerrilla Οpen Αccess Μovement» του Σουόρτς.
Γιατί πήρατε την πρωτοβουλία να τιμήσετε τη μνήμη του Σουόρτς;
«Δεν ήμουν η μόνη, το ίδιο σκέφτηκαν κι άλλοι, όπως στο reddit ο Μίκα Αλεν, νευροεπιστήμονας του Πανεπιστημίου του Ααρχους στη Δανία. Απλώς εγώ έτυχε να ενεργήσω λίγο πιο γρήγορα. Είναι σημαντικό να αναδείξουμε τις αξίες και τον στόχο που είχε θέσει ο Σουόρτς: να κάνει τη γνώση στο Διαδίκτυο προσιτή σε όλους. Για να επιτευχθεί αυτό είναι απαραίτητη η κινητοποίηση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού ανθρώπων που θα υψώσουν το ανάστημά τους και θα φωνάξουν “Διαφωνώ με τη λογοκρισία”».
Είχατε γνωρίσει προσωπικά τον Σουόρτς;
«Οχι, δυστυχώς δεν είχα αυτή την τιμή. Δεν γνωρίζω αν ήθελε να παίξει τον ρόλο ενός ιντερνετικού “Δον Κιχώτη”, που μαχόταν τεράστιους διαδικτυακούς ανεμόμυλους, αλλά δεν πιστεύω πως ο θάνατός του ήταν αποτέλεσμα σκοτεινών διεργασιών, όπως θρυλείται, από κάποια στελέχη της κυβέρνησης Ομπάμα που ήθελαν να τον ξεφορτωθούν. Ωστόσο, και κρίνοντας από τις αντιδράσεις πολλών εκατοντάδων νέων ανθρώπων, θεωρώ ότι σύντομα θα βρεθεί κάποιος άλλος που θα πάρει τη θέση του και θα προωθήσει ακόμη πιο δυναμικά και επιτακτικά το ζήτημα της ελεύθερης διακίνησης των πληροφοριών στο Διαδίκτυο».
